به نقل از «عصر ایران»

اوین؛ زندانی که قرار بود پارک شود/ آرزوی طالقانی در سال 58 و وعده قالیباف در سال 94

تاریخ انتشار: ۲۵ مهر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۲۰۳۲۹۰

 

    عصر ایران؛ مهرداد خدیر- هر چند اتفاقات اخیر در زندان اوین و اخبار ضد و نقیض دربارۀ ریشه‌ها و ابعاد آن در صورت فراهم بودن شرایط و تکمیل اطلاعات می‌تواند موضوع یک یادداشت مستقل باشد اما نام اوین که می‌آید وعدۀ تبدیل این زندان به بوستان عمومی یا پارک بزرگ هم در اذهان متبادر می‌شود. وعده ای که البته محقق نشده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

   قریب هفت سال قبل و در بهمن 1394 و هنگامی که محمد باقر قالیباف رییس کنونی مجلس شهردار تهران بود از تبدیل قسمتی از زندان اوین یا تمام آن به بوستان و فضای سبز (پارک عمومی) خبر داد و گفت: «با ریاست محترم قوه قضاییه مذاکراتی داشته ایم و مقرر شده شهرداری تهران و این قوه برای مجموعه اوین و زندان اوین بوستانی را مهیا کنند تا این مجموعه نیز مانند زندان قصر باغ موزه شود.»

  در آن زمان رییس کنونی مجمع تشخیص مصلحت نظام رییس قوۀ قضاییه بود اما هیچ یک از این دو در این روزها به این موضوع اشاره نکرده اند که قرار بود اوین پارک شود.

   همان موقع نوشتم تبدیل زندان اوین به بوستان عمومی تحقق یک آرزوی ملی است که از فردای پیروزی انقلاب اسلامی و از 23 بهمن 1357 وجود داشته است و نخستین بار آیت الله سید محمود طالقانی بود که خبر از تبدیل زندان اوین به پارک عمومی داد و پی گیر این موضوع از محمد توسلی شهردار وقت تهران (‌دبیر کل کنونی نهضت آزادی) بود.

      
    طالقانی  که خود تنها سه ماه قبل از پیروزی انقلاب همراه آیت‌الله منتظری و با تاخیر به نسبت زندانیان سیاسی دیگر از زندان (قصر) آزاد شده بود و مهم ترین شخصیت انقلاب در تهران به حساب می‌آمد با رنج حبس و زندان بیش از هر کس دیگر آشنا بود و تبدیل اوین به پارک را یک مطالبه ملی و پاسخ به خواست مردم شهر می دانست.

     علت حساسیت بر روی زندان اوین به جای زندان قصر نیز به این خاطر بود که در زندان قصر مجرمان و متهمان غیر سیاسی هم نگه‌داری می‌شدند اما اوین به خاطر زندانیان سیاسی آن شهرت داشت و خصوصا بعد از اعدام 9 نفر در تپه های اوین و مشهورتر از همه بیژن جزنی با ادعای دروغین مقابله با فرار آنان در 30 فروردین 1354 یادآور تلخی های بسیار شده بود.

 
     خوب به خاطر دارم که در سال های نخست پس از انقلاب صاحب یک بنگاه معاملات املاک در منطقه سعادت آباد هنگام پیشنهاد یک قطعه زمین و در حالی که اطراف آن همه بیابان بود با انگشت زندان اوین را نشان می داد و می‌گفت به زودی این زندان تبدیل به پارک می‌شود و این منطقه آباد خواهد شد. منطقه البته بسیار آباد شد و سعادت مادی بسیاری برای پیش بینی کنندگان به همراه آورد چرا که قیمت زمین در آن همواره روند صعودی حیرت انگیزی داشته  اما به دلایلی خصوصا با حوادث سال 60 اوین همچنان زندان باقی ماند.

   در استقبال از سخنان آقای قالیباف دو دلیل برای خرسندی ذکر شد: نخست این که در تمام سال های پس از انقلاب همواره این انتظار وجود داشته که زندان اوین به بوستان تبدیل شود خاصه این که همچنان این تصور در مردم وجود دارد که سیاسی‌ها و عقیدتی ها در آن بیشترند تا دیگران.

     وجه دوم این است که سرانه فضای سبز در تهران همچنان کمتر ازاستانداردهای روز دنیاست و شهرداری در کنار ساخت بزرگراه و تونل و پل برای خودروها باید به خود شهروندان و حظ بصری و اوقات فراغت آنان نیز توجه کندو هر نهالی که کاشته شود یک کار مثبت است چه رسد به این که محوطه ای وسیع و مشهور را به پارک تبدیل کنند هر چند که معلوم نیست چقدر از این 43 هکتار در فاز اول تحت پوشش قرار می گیرد.

  
     در آن یادداشت البته تصریح شد نکته ای که می تواند پاشنه آشیل یا وجه نگران کننده این طرح باشد این است که هر چند با تبدیل تمام یا بخشی از زندان اوین به فضای سبز اسباب رضایت مردم مناطق اوین و سعادت آباد و دیگر شهروندان استفاده کننده فراهم می آید اما این نگرانی هم وجود دارد که با انتقال زندانیان به خارج از تهران رنج مضاعفی به خودشان و خانواده شان تحمیل شود.

    برای شناخت بیشتر این یادآوری مناسبت دارد که در سال 1389 رییس وقت سازمان زندان ها در نامه ای به رییس شورای شهر تهران  از او درخواست کمک کرده ونوشته بود: زندانیان تهرانی نیز به عنوان «شهروند» محاسبه شوند و از سرانه‌های شهری مانند سایرین سهمی داشته باشند. در آن نامه همچنین آمده بود:

   « زندان ها به منزله شهرک‌هایی هستند که درون آن ده‌ها هزار نفر ساکن اند و محل مراجعه ده‌ها هزار نفر دیگر از شهروندان، شمرده می‌شوند و باید اراضی و مکان های بیشتری در تهران به منظور ایجاد بازداتشگاه‌های جدید اختصاص یابد.»
 
   مشخصا درباره زندان اوین هم آمده بود: 

    «زندانیان جدید‌الورود به مدت چند روز در قرنطینه زندان نگهداری و پس از انجام معاینات پزشکی و بیماریابی بر حسب نوع جرم، سن، جنس، محکوم یا متهم طبقه‌بندی می‌شوند. بیماریابی بدو ورود، درمان سوءمصرف مواد با متادون و سایر روش‌ها، مبارزه با بیماری سل،‌ شناسایی و در صورت لزوم درمان بیماران مبتلا به اچ‌آی‌وی از طریق کلینیک‌های مثلثی موجود در زندان انجام می‌گیرد» .

  شمار زندانیان یا ساکنان این شهرک هم  6 هزار نفر قید شده بود که احتمال دارد به اقتضای زمان نگارش بوده  و اکنون از این تعداد کاسته شده باشد. در آن نامه تصریح شده بود: «24 هزار زندانی دیگر  به جای تحمل حبس در محدوده شهر تهران عموماً در زندان‌های کرج نگه داری می‌شوند که علاوه بر نارضایتی و مخالفت‌های مردم کرج، موضوع اعزام و بدرقه آنان بین زندان و مراجع قضایی و ایاب و ذهاب خانواده‌ها برای ملاقات از مشکلات خاص این افراد است».  

   صریح و روشن این که هنگامی می توان در پارک اوین با آسودگی قدم زد که خاطر شهروندان دیگر هم آسوده باشد که احداث این بوستان به بهای انتقال زندانیان به نقطه ای دورتر نبوده و اگر هم اتفاق افتاده همین استاندارد ها در جای دیگر هم رعایت شود و با این امید که محکومان سیاسی و امنیتی در بین آنها نباشد و این مشکل کاملا حل شده باشد.

      
  نام اوین اما اگر نه بیش که پیش از آن که با سیاست و انقلاب و طالقانی گره خورده باشد یادآور سید ضیاء الدین طباطبایی (عامل سیاسی کودتای سوم اسفند 1299) است چرا که ملک او بوده و در دهه 40 با 43 هکتار مساحت به زندان تبدیل شد.

----------------------

* تصویر نمایه صفحه نخست: مرحوم طالقانی در زندان اوین پیش از انقلاب و نمایه بالا بعد از پیروزی انقلاب 57 

 

منبع: عصر ایران

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.asriran.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «عصر ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۲۰۳۲۹۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

عفو بیش از ۱۴۵۰۰۰ زندانی در سال گذشته

اعطای ارفاقات قانونی به زندانیان در کاهش جمعیت کیفری نقش به سزایی دارد، بر همین اساس ۱۴۵ هزارو ۸۰۷ مددجو در سال ۱۴۰۲ در کل کشور عفو شده یا از نهادهای ارفاقی بهره‌مند شدند. - اخبار اجتماعی -

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری تسنیم، کاهش جمعیت کیفری همواره مورد تاکید قوه قضاییه بوده و بهره‌مندی مددجویان از نهادهای ارفاقی و عفو نیز اعمال شده است. با استفاده از ارفاقات قانونی در موارد لزوم، علاوه بر حذف مشکلات و آسیب‌های ناشی از زندان و حفظ کرامت انسانی، هزینه‌های اجرای عدالت کیفری کاهش پیدا می‌کند.

موضوع استفاده از تأسیسات ارفاقی یا ارفاق‌های قانونی در مورد متهمان و محکومان است یکی از مواردی که در قوانین جدید کیفری به آن توجه شده و اجرای آن مورد تأکید رئیس دستگاه قضا است به همین منظور اعطای ارفاقات قانونی به زندانیان در کاهش جمعیت کیفری نقش بسزایی دارد.

نهادهای ارفاقی در قالب مرخصی، اعطای آزادی مشروط، بررسی درخواست‌های عفو و تخفیف مجازات، تعلیق مجازات و تحت نظارت‌های الکترونیکی (پابند) قرار دادن زندانی، از جمله مواردی است که می‌تواند توسط عدلیه برای فرد زندانی در فرآیند اجرای حکم اعمال شود، اما نکته در خور توجه این است که ارفاقات شامل حال محکومان جرایم خشن و سارقین سابقه‌دار و تهدیدکنندگان امنیت فیزیکی و روانی مردم نمی‌شود.

در همین راستا، رئیس قوه قضاییه، همزمان با ایام جشن پیروزی انقلاب اسلامی در 23 بهمن 1402، ضمن سرکشی از زندان مرکزی اصفهان، با اشاره به عواملی که در اعطای ارفاقات قانونی به محکومان واجد شرایط مؤثر است، گفت: زندانیان و محکومانی که واجدِ شرایطِ بهره‌مندی از ارفاقات قانونی هستند، برای اینکه در شمول این قبیل ارفاقات قرار بگیرند باید چند نکته را مدنظر داشته باشند؛ نخست آنکه در ظواهر امر به اثبات برسانند که از کرده خود پشیمان و نادم هستند و قصد جبران دارند؛ دوم آنکه، ضوابط زندان را رعایت کنند و در داخل زندان منضبط باشند و با سایر زندانیان و زندانبانان و مراجعان به زندان، رفتار صحیحی داشته باشند؛ سوم آنکه، در هنگام عزیمت به مرخصی، از مبادرت به هرگونه تخلف و جرم پرهیز کنند و در موعد مقرر از مرخصی به زندان بازگردند و در در طول دوران مرخصی، در اجتماع و خانواده رفتار خوب و پسندیده‌ای داشته باشند.

قاضی‌القضات ادامه داد که ما در طول سال به مناسبت‌های مختلف، چند نوبت عفو زندانیان واجد شرایط را داریم؛ از سویی دیگر سایر ارفاقات قانونی نظیر آزادی مشروط و تعلیق مجازات را نیز داریم؛ بنابراین شما زندانیانِ واجد شرایط از این فرصت‌ها استفاده کنید و این امر همانطور که تاکید کردم، به نوع رفتار شما در داخل زندان بستگی دارد. البته مجدداً تاکید می‌کنم که محکومان جرایم خشن و سارقین سابقه‌دار و تهدیدکنندگان امنیت فیزیکی و روانی مردم از ارفاقات قانونی بهره‌مند نمی‌شوند.

همچنین حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای شنبه 8 اردیبهشت 1403 طی سخنانی در در دیدار اعضای ستاد بزرگداشت سالگرد شهادت استاد شهید مطهری گفت که نمی‌خواهم بگویم همه موارد، اما برخی موارد که برای جامعه مضر هستند را تاکید داریم که مرتکبین آن‌ها در زندان بمانند و به تناسب جرم‌شان و وفق قانون، مجازات سنگین‌تر شوند. البته افرادی نیز ممکن است فریب خورده باشند و اظهار ندامت کنند و حتی اگر به زندان بروند و یا در زندان بمانند نیز تبعات بدتری متوجه آن‌ها باشد، تاکید ما در اینگونه موارد اِعمال ارفاقات قانونی است؛ اما تاکید مؤکد داریم عناصر اصلی که برای جامعه مضر هستند نباید مشمول ارفاق شوند.

بر همین اساس 145 هزارو 807 مددجو در سال 1402 در کل کشور عفو شده یا از نهادهای ارفاقی بهره‌مند شدند به طوری که در استان ایلام 155 نفر و در استان آذربایجان شرقی هزار و 801 نفر عفو و یا از نهادهای قانونی استفاده کردند.

با اقدامات و بررسی پرونده‌ها توسط مسوولان قضایی، 3 هزار و 138 مددجو در استان آذربایجان غربی، 394 مددجو در استان اردبیل و 8 هزار و 511 مددجو در استان اصفهان از عفو و ارفاقات قانونی استفاده کردند.

2 هزار و 856 مددجو در استان البرز، 17 هزارو 681 مددجو در استان تهران و 1 هزار و927 مددجو در استان بوشهر واجد شرایط بهره مندی از ارفاقات قانونی بودند.

نهادهای ارفاقی و عفو برای 512 مددجو در استان چهارمحال و بختیاری، هزارو 593 مددجو در استان خراسان جنوبی ،11 هزارو 645 مددجو در استان خراسان رضوی و هزارو 184 مددجو در استان خراسان شمالی اعمال شده است.

به منظور کاهش جمعیت کیفری برای 25 هزارو 741 مددجو در استان خوزستان، 106 مددجو در استان زنجان، هزارو 322 مددجو در استان سمنان ،867 مددجو در استان سیستان و بلوچستان ارفاقات قانونی اعطا شده است.

بنا به تاکیدات رئیس قوه قضاییه ارفاق‌های قانونی برای 20 هزار و 498 مددجو در استان فارس ،6 هزار و 738 مددجو در استان قزوین، هزارو 611 مددجو در استان قم و 1 هزارو 92 مددجو در استان کردستان اعمال شده است.

هزار و 20 مددجو در استان کرمان، 7 هزارو 557 مددجو در استان کرمانشاه، 716 مددجو در استان کهگیلویه و بویراحمد، 888 مددجو در استان گلستان و 291 مددجو در استان گیلان از فرصت ارفاقات قانونی بهره‌مند شدند.

در این راستا در سال 1402 در استان لرستان 60 مددجو، 2 هزار و 207 مددجو در استان مازندران ،1 هزارو 619 مددجو در استان مرکزی، 9 هزارو 425 مددجو در استان هرمزگان ،1 هزارو 935 مددجو در استان همدان و 10 هزارو 724 مددجو در استان یزد با بهره‌گیری از ارفاقات قانونی آزاد شدند.